AK Parti seçim beyannamesinde memurlara kira desteği verileceğini söylemişti. Kira desteği nasıl olacak? Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı cevapladı.
Özelmacıklı milliyet.com.tr’ye yaptığı açıklama şu ifadeleri kullandı: “Özellikle büyükşehirler başta olmak üzere bazı illerde memurların tayin istemediği ve bu illerdeki geçimlerinin çok zorlaştığı aşikar. İstanbul’da kiralarda yüksek artışlar var. Ortalama metrekare fiyatlarının nisan ayında 130 liraya ulaştığı İstanbul’da sıfır dairelerde bu fiyat metrekarede 170 TL’leri buluyor. Bu açıdan baktığımızda seçim öncesinde de ifade edildiği gibi bazı büyükşehirlerde gerek memur, gerek kadrolu, hatta sözleşmeli personeller için böyle bir desteğin verilmesi planlanıyor.
İstanbul gibi bazı büyükşehirlerde düşen yapı ruhsat ve iskan sayıları özellikle orta gelirli ve dar gelirlilere yönelik yapılacak projelerin nispeten kısa zamanda yapılamayacak olması, bu noktada kira problemini derinleştiriyor.
‘DESTEKLER ÖNEMLİ BİR FAYDA SAĞLAYACAK’
Evlenme sezonunu hareketlenmesi ve kentsel dönüşümdeki ihtiyaçları da düşündüğümüzde bu noktada verilecek destekler bu bölgelerde görev yapacak kamu personelleri için önemli bir fayda sağlayacaktır.
‘ARZI ARTIRAMADIĞIMIZ SÜRECE FİYATLAR YÜKSELMEYE DEVAM EDECEK’
Lakin arzı artıramadığımız müddetçe verilecek olan bu destekler kira fiyatlarını yukarı yönlü artırmaya da devam edecektir. Kentsel dönüşümde de artırılan kira destekleri bu bölgelerdeki kira fiyatlarını nispeten yükseltmeye devam ediyor. Bu yükselmenin en önemli nedeni yeterli konut arzının olmamasıdır.
‘KISA SÜRELİ KİRAYA VERMEK İSTEYENLER YOĞUNLAŞTI’
Yüzde 25’lik sınırlamaya ilişkin paylaşılan yorumlar ve görüşler de açıkçası mal sahiplerini uzun soluklu kiraya vermekten kaçındırıyor. Hatta bu nedenle evleri eşyalı hale getirip yabancılara kiraya vermek isteyen, hatta artık günlük olarak ya da kısa süreli taşınmazlarını kiraya vermek isteyen mal sahipleri daha da yoğunlaştı.
Yüzde 25 sınırlamasına uymayanlar için getirilmesi planlandığı söylenen hapis ve para cezaları da kiralık daire arzını gittikçe zorlaştıracaktır. Gayrimenkulü olan kişiler kiraların gayrimenkul fiyatlarına göre belli bir geri dönüş sağlamasını beklerler. Bunun dışında bu geri dönüş sağlanmadığı zaman kiralık daire vermek isteyen mal sahibi bulmak zorlaşacaktır.
‘LOJMAN ÜRETMEYE İHİYAÇ VAR’
Ya bu noktada evlerini satışa çıkartan, ya da evlerini boş tutmak isteyen ya da bahsettiğimiz gibi kısa süreli kiraya vermek isteyenler artacaktır. Bu noktada bizim özellikle eski lojman kültürü çerçevesinde kamu personellerinin sadece kiralama amaçlı konutlar üretmeye ve bu yerleri kiralama amaçlı kullanmaya ihtiyacımız var.
Dar gelirliler için de aslında aynı durum söz konusudur. Belli bir süre ile intifa yani kullanım hakkı verilerek sadece taşınmazların o kişiler tarafından barınma amaçlı kullanılması sağlanmalıdır.
Bunun dışında yapılacak inşaatlar nispeten orta vadede olacağı için konut problemi gittikçe de artacağa benziyor.
KİRA DESTEĞİNDE ÖDEMELER HANGİ KRİTERE GÖRE BELİRLENECEK?
Net olmamakla beraber verilecek desteklerin maaş katsayısına göre belirlenmesinin makul olabileceğini değerlendiriyorum. Çünkü kişilerin oturacağı bölgelere göre kira fiyatları farklılık gösterebilecektir. Ama maaş katsayısına göre olursa kişiler aslında bütçelerine göre bunu planlayabilirler.
Bunun dışında bölgelere bir fiyatlama yapmak çok doğru olmaz. Ya da Anadolu yakası, Avrupa yakası gibi ayrımların çok makul olmayacağını düşünüyorum. Kiralık daire arzının az olduğu semtlerde kira fiyatları çok daha yüksektir. Örnek vermek gerekirse İstanbul Kadıköy’de 100 metrekare kiralık bir daire için 18 bin TL’lere varan kiralar, İstanbul Beylikdüzü için 10 bin TL olabiliyor. Bu farkın maaş katsayısına göre belirlenmesini daha makul buluyorum.”