Mert İnan – Koronavirüsün neden olduğu Kovid-19 enfeksiyonunda vaka sayısında artış sürüyor. Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de Omicron’un yeni alt türleri BA.4 ve BA.5 kaynaklı vaka artışları yaşanıyor. Bu iki varyant dışında bilim insanları BA.2.75 alt türünü de yakından takip ediyor. Hızla yayılan varyantların etkisiyle yeni bir dalgaya giren Türkiye’de vaka ve ölüm sayıları yükselmeye devam ediyor. Uzmanlar, hastaneye yatışların başladığı uyarısını yaparken, Kovid-19 tablosunun temmuz sonundan itibaren daha da kötüleşmesinden endişe ettiklerini dile getiriyorlar. Sağlık Bakanlığı, 4-10 Temmuz tarihleri arasındaki haftalık vaka sayısının 117 bin 95, vefat edenlerin sayısının da 31 olduğunu duyurmuştu.
Yoğun bakımlar açıldı
Milliyet’e konuşan Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Tevfik Özlü, önceki Kovid-19 dalgalarına göre vaka sayılarına kıyasla az olmakla birlikte, hastaneye yatışlarda artış olduğunun altını çizerek, şunları söyledi:
“Daha önceki dalgalarda vaka sayılarındaki artışta paralel bir yatış eğrisi vardı ancak altıncı dalgada da artık hastane yatışları başlamış durumda. Hatta kapattığımız Kovid-19 yoğun bakım servisini de açmak durumunda kaldık. Çünkü az da olsa yoğun bakım hastaları da görmeye başladık. Son aşısının üzerinden altı ay geçen risk grubundaki herkesin aşılanması sağlık açısından önemli. Yeni varyantlar birçok kişide asemptomaitk veya hafif seyirli hastalık belirtileri gösterse de, risk grubu için ağır hastalık ve yoğun bakım riski devam ediyor. Önümüzdeki haftalarda hastane yatışları ve vefat sayılarında artış görmemiz kaçınılmaz. Eylül ayından sonra diğer solunum yolu enfeksiyonları da ortaya çıkacak. Bu nedenle şimdiden tedbirlerimizi almamız gerekiyor. Süreci takip ediyoruz ancak kapalı alanda maske takılması, eksik aşıların tamamlanması çok önemli.”
‘Zor süreç bekliyor’
İstanbul Tıp Fakültesi Hastanesi Dekanı Prof. Dr. Tufan Tükek de yatan hasta sayısının geçen haftaya göre arttığını dile getirirek şunları söyledi:
“Başka bir hastalıktan muzdarip olarak yoğun bakıma yatırdığımız hastalarımızın maalesef Kovid-19 pozitif çıkıyor. Yani Kovid-19 nedeniyle yoğun bakıma yatırılmamış olsa da bu kişilerin testleri pozitif olarak karşımıza geliyor. Anadolu kentleri de enfekte olmaya başlayacak. Etkin varyant halen Omicron 2 varyantı. Ancak hac dönüşü ve turizm sezonunu göz önüne alırsak, BA4 ve BA5 varyantlarının daha yayılacağı belli oluyor. Bu da pnömoni riskli hastalık tablosu anlamına geliyor. Ağustos ayına girmeden yatan sayısında artış devam edecektir. Çapa’da test pozitiflik yüzde 25 civarında. Aşıya meraklı grup hatırlatma dozu için kapımızı çalmaya başladı ancak halkın büyük kısmı aşılanmaktan imtina ediyor. Önümüzdeki günlerde daha sıkıntılı ve zor bir süreç bizi bekliyor.”
Yine maske uyarısı
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakltesi Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Bölümü’nden Prof. Dr. Murat Akova ise yüksek risk altında olanların aşılanması gerektiğini belirtirek, şunları kaydetti:
“65 yaşında sonra bağışıklığımız azalıyor. Bu nedenle 65 yaş üzeri bireylerin aşılanması çok önemli. ‘Yeni varyant aşısını bekleyelim nasıl olsa yaz dönemi’ demek, 60-65 yaş üzeri bireyler ve kronik hastalığı bulunanlar için rasyonel olmaz. Uzayan Kovid-19 sorunu kas ve eklem ağrılarına neden olabiliyor. Varyant yaz, kış dinlemeden gittikçe herkese yayılmaya devam ediyor. Bu nedenle ‘Yazın maskeyi çıkartalım, kışın takarız’ demek de rasyonel değil. Şu andan itibaren maske, mesafe ile iş yerleri ve kapalı ortamlardaki havalandırma koşulları çok önemli.”
En yaygın belirti boğaz ağrısı
İngiltere’de 17 bin 500 kişiden gelen verilere göre, Kovid testi pozitif çıkanların en yaygın bildirdiği semptom artık boğaz ağrısı. Öne çıkan diğer belirtiler ise baş ağrısı, burun tıkanıklığı ve öksürük. Ulusal Sağlık Hizmetleri’nin (NHS) listesinde ilk sıralarda yer alan yüksek ateş ve koku/tat kaybı, son dönemdeki hastalarda eskisine göre çok daha nadir görülüyor.
Buzlu su olmayabilir
Ses kısıklığı, hapşırma, yorgunluk, kas ağrısı ve baş dönmesi, sık bildirilen belirtilerden. Zoe App adlı uygulamanın verilerine göre, öne çıkan 20 Kovid belirtisi sırasıyla şöyle:
Koku kaybı : %10 oranda bildirildi.
Boğaz ağrısı: % 58
Baş ağrısı : % 49
Burun tıkanıklığı: % 40
Kuru öksürük: % 40
Burun akıntısı: % 40
Balgamlı öksürük: % 37
Ses kısılması: % 35
Hapşırma: % 32
Yorgunluk: % 27
Kas ağrısı: % 25
Baş dönmesi: % 18
Lenf bezlerinin şişmesi: % 15
Göz ağrısı: % 14
Koku hissinde değişim: % 13
Göğüs ağrısı: % 13
Ateş: % 13
Terleme – titreme: % 12
Nefes darlığı: % 11
Kulak ağrısı: % 11
Çocuk aşılama oranında düşüş
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF), Kovid-19 salgınının küresel sağlık sistemine olumsuz etkilerinden dolayı çocuk aşılama oranında son 30 yıldaki en büyük düşüşün yaşandığını ve bu durumun alarm verdiğini açıkladı. DSÖ ve UNICEF’ten yapılan ortak açıklamada, çocuklar için en önemli bağışıklık araçlarından difteri, tetanos ve boğmaca (DTP) aşılarının uygulanma oranının 2019’dan 2021’e kadar yüzde 5 azalma gösterdiği, sadece 2021’de 25 milyon çocuğun birinci veya ikinci doz DTP aşısını yaptıramadığı bildirildi. Kovid-19’dan sonra HPV virüsüne karşı küresel aşılamaların yüzde 15’e yakın düştüğü, bunun kız çocuklarının sağlık riskini artırdığı kaydedildi. Çocuk aşılamalarında en büyük azalmanın ise kızamıkta görüldüğü, 2021’de kızamık aşılama oranının yüzde 81 düşerek 2008’den bu yana en düşük seviyeye gerilediği belirtildi.