Çiğdem Yılmaz – Avrupa Birliği (AB) ülkelerine seyahat için gerekli olan Schengen vizesi başvurularında yaşanan sıkıntı artarak devam ediyor. Türk vatandaşlarının vize başvurularına gelen ret kararı da arttı. Birçok tur şirketi ve bireysel başvuru yapanlar, ret kararları nedeniyle mağduriyet yaşıyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, vize sorunu çözeceklerini ifade edip “Son dönemde siyasi şantaj haline gelen sorunu çözeceğiz” açıklaması yapmıştı. Ticareti sekteye uğratan, sanatçıların konserlerini iptal etmesine neden olan vize retleriyle ilgili Milliyet’e açıklama yapan Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) Başkanı Firuz Bağlıkaya, Schengen vizesiyle ilgili sorunların, seyahat özgürlüğünü kısıtlamaya başladığını kaydetti. Vize retleri nedeniyle yurt dışına tur düzenleyen seyahat acentalarının çok ciddi iş kaybına uğradığını belirten Bağlıkaya, sorunun Dışişleri Bakanlığı’nın çabasıyla, Avrupa Komisyonu Parlamenterler Meclisi (AKPM) gündemine taşınarak tavsiye kararı alınmasına rağmen çözümlenemediğini aktardı.
‘Özgürlük kısıtlaması’
Vize başvurularındaki kontenjanların 5’te 1 oranına düşürüldüğüne dikkat çeken Bağlıkaya sorunla ilgili şunları anlattı:
“Vize müracaatları konusunda maalesef sistemli bir engelleme var. Bu engellemelerin yanında vizeye müracaat etmiş olan vatandaşlarımıza verilen ret oranları da çok yükselmiş durumda. 2022 yılında ret verilen vize müracaat oranı yüzde 15’in üzerinde iken 2023’te bu oran yüzde 50 civarına çıktı. Seyahat özgürlüğünün kısıtlanması, insan hakları bakımından da son derece yanlış bir uygulama.
‘Haksız kazanca dönüştürdü’
Normal şartlarda vize başvuru ücreti, 80 euro. Aracı kurumlar da bu rakama ilave olarak 20-30 euro hizmet bedeli alıyor. Son dönemde süreci hızlandırmak adına ‘VIP ücret’ adı altında çok 300 euro’dan daha fazla yüksek hizmet bedelleri talep edilmeye başlandı. Vize sürecini hızlandırmak adına veya randevu bulabilmek adına talep edilen bu fahiş rakamlar vizenin reddedilmesi halinde iade de edilmiyor. TÜRSAB olarak Fransa, İtalya, Yunanistan, Hollanda ve İspanya konsoloslukları ile görüşerek acentalarımızın Schengen vizesi konusunda yaşadıkları sıkıntıları, ilgili ülke makamları ile paylaşmış ve çözüm talebinde bulunmuştuk. Ayrıca İngiltere ve ABD konsoloslukları ile de görüşerek vize alım süreçlerinin kolaylaştırılması yönündeki taleplerimizi iletmiştik. Tüm sektör bu sorunun ivedilikle çözülmesini bekliyor.”
Başvuru tablosu
Türkiye ocak ayında Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi’ne (AKPM) konuya yönelik sunduğu karar tasarısında Schengen vizelerine ret oranının 4 kat arttığını ve son 8 yılda en fazla başvuruyu yapan 5 ülke arasında olan Türkiye’nin ret oranı en çok artan ülke olduğunu belirtti.
Konak: Almanya konserimizi iptal ettik
Vize engeline takılan sanatçı Volkan Konak da takıldı. Konak Twitter’da şu mesajı paylaştı: “Sevgili dostlar, dünyanın her yerinde konser veren bizler, Türkiye’ye giriş yapan, sayısı belli olmayan, ne olduğu belirsiz kişilere vatandaşlık verildiğinden artık Avrupa’ya bile vize alamıyoruz ve Almanya’dan iki kez vize için ret aldık. Dolayısıyla mayıs ayı Almanya konserimizi iptal ettik. Dinleyicilerimizden özür diliyoruz. Ne diyeyim yazıklar olsun.”
‘Müşteri kaybım çok oldu’
İş insanı Muzaffer Özkan da 1 yılda 3 kez vize reddi aldığını belirterek şunları aktardı:
“Tekstil işi yapıyorum ve sık sık İtalya, Almaya ve Polonya’ya gidip geliyordum. 200’ün üzerinde Shangen vizem olmasına rağmen vize alamıyorum. Sırf bu yüzden çok fazla müşteri kaybım oldu. Bu durum ticaretimi de olumsuz etkiledi. Başta hesabımda yüklü para olması bahane edildi, hesaptaki parayı azalttık bu kez de, ticaret yaptığımı söyleyip, hesabımda neden az para oluğu öne sürüldü. Bu şekilde Shangen vizesi mağduriyeti son 1 yıldır onlarca insan yaşıyor.”
‘İnandırıcı bulmamışlar!’
Yıllardır Avrupa ülkelerinde konser veren ve vize reddi alan sanatçı Onur Akın, “35 yıllık sanat hayatım boyunca dünyanın birçok ülkesinde defalarca konser yapmış, özellikle Schengen ülkelerinden uzun soluklu vizeler almış ve hiçbir sorun yaşamamış bir sanatçıyken Almanya konsolosluğundan ilk defa ‘ret’ aldım. Cumhuriyetimizin ikinci yüzyılına girerken bu ülkenin sanatçılarının Avrupa kapılarında sığınmacı ve mülteci muamelesi görmelerini ret ediyorum” dedi. Akın, ret gerekçesini de şöyle açıkladı:
‘Gelip dönmeyeceksin’
“Başvuru talebimiz inandırıcı gelmemiş. Yani gidip Almanya’da kalmam şüphesi varmış. Amaç konserim olması değilmiş. Yüzlerce vizem olmasına, bir çok uzun tarihli Schengen vizesi almama, 3 Haziran’da Nazım Hikmet’in 60. ölüm yıldönümü anma etkinliklerinde Moskova’da vereceğim konser için Rusya vizemin olmasına, hali hazırda 10 yıllık ABD, 2 yıllık İngiltere vizem olmasına rağmen, Almanya, ‘Sen buraya gelip dönmeyeceksin, güvenmiyoruz sana’ diyor.”